In aanloop naar de Bewust Veilig-dag houdt dit onderwerp mij natuurlijk ook bezig. Veiligheid lijkt zo kinderlijk eenvoudig. Als wij op basisscholen ons verhaal vertellen en de kinderen vragen om tekeningen te maken over bouwwerkzaamheden, veiligheid en rekeninghouden met de omgeving, krijgen we geweldige tekeningen te zien. Kinderen weten heel goed te vertellen of iets wel of niet gevaarlijk is, ze voelen dat en belangrijker nog, ze luisteren naar hun gevoel!
Herinner je een eerste keer dat je een gevaarlijke klus deed, die je nu vaak op routine doet? Herinner je de angst en twijfel nog en dat je extra je best deed om zonder kleerscheuren (of afgezaagde vinger) de klus wilde klaren? Onervaren en niet helemaal zeker van jezelf, ben je vaak veiliger bezig. Op een of andere manier nuanceren we de grens van veiligheid, sterker nog, we verleggen hem gewoon, willens en wetens! En waarom eigenlijk, dat is een goede vraag?
We houden ons zelf voor de gek met excuses als, te druk, geen tijd, geen geld, stoer willen zijn en dergelijke. Maar vanuit onderzoek blijkt dat 70% van de ongevallen te wijten is aan gedrag. Speelt hier het ABC (aanleiding, beloning en consensus) van gedrag dan zo’n grote rol op ons onbewuste? Dat we onveilig gedrag goedpraten omdat de ‘beloning’ ervan zo goed voelt? Maar klopt ons oordeel van belonen wel? Op korte termijn, de ‘quick win’ misschien wel maar, maar in the end willen we aan het einde van de dag toch allemaal in volle gezondheid terug naar huis?
In onze training Omgevingsveiligheid, staan wij ook stil bij de term bewust veilig bouwen. Want hoe bewust zijn we als het gaat om ons eigen veiligheid? Hoe vaak denken we niet dat het wel ‘even’ kan, terwijl we weten dat het eigenlijk niet kan, maar gokken we op een stukje geluk en ervaring. Waarom luisteren wij niet meer naar ons gevoel, in plaats van naar ons ‘denkbrein’ die met een of andere excuus komt dat het misschien wel kan? Ook een collega aanspreken op onveilig gedrag blijkt lastiger dan je zou verwachten. Daarom vind ik de inzet van “Veilig met Hein” ook zo briljant. Sommige vinden het kinderachtig, maar daarin zit juist de kracht, het is herkenbaar en laagdrempelig.
Juist daarom is het belangrijk dat we onszelf en elkaar eraan blijven herinneren, dat we veilig moeten werken. Zie het niet als verraad, gezeur of zwak, maar omarm het idee dat er mensen zijn die je waardevol genoeg vinden en je willen behoeden voor een ongeluk of ongeval. Wees bewust van wat je doet, dat is ook het karakter van LMRA of TRA, neem het serieus en vink het niet zomaar af! Want geloof mij, voor hetzelfde geld, doen we het wel veilig! Het aanpassen van ons gedrag, elkaar behoeden voor onveilige situaties kost minder dan gevolgen van onveilig handelen.